Wielu niewypłacalnych dłużników podejmując decyzję o złożeniu wniosku
o ogłoszenie tzw. upadłości konsumenckiej jest jednocześnie właścicielami mieszkania lub domu – z tego też względu, w przypadkach tych osób złożenie wniosku o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb upadłego jest istotnym uprawnieniem o którym właściciele nieruchomości powinni pamiętać w toku postępowania upadłościowego. Należy nadmienić, iż w toku postępowania upadłościowego, syndyk masy upadłości poza ściśle określonymi wyjątkami, dokonuje likwidacji majątku upadłego poprzez sprzedaż poszczególnych jego składników – dotyczy to również nieruchomości. Wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb upadłego służy zminimalizowaniu niedogodności wynikających z utraty mieszkania, czy też domu w toku postępowania upadłościowego.
- Kto może złożyć wniosek o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?
Legitymowanym, tj. uprawnionym do złożenia wniosku o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych jest wyłącznie upadły – wniosku tego nie może złożyć syndyk masy upadłości. Jednocześnie upadły składający takowy wniosek musi pamiętać o tym, że uwzględnienie wniosku uzależnione jest od zaistnienia następujących przesłanek:
- w skład masy upadłości (a zatem majątku upadłego na dzień ogłoszenia upadłości) wchodziło mieszkanie lub dom będące własnością upadłego;
- upadły musi zamieszkiwać w zbywanym lokalu lub domu;
- musi istnieć konieczność zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych upadłego
i osób pozostających na jego utrzymaniu.
Jeżeli więc upadły np. był właścicielem lokalu mieszkalnego, ale w nim nie zamieszkiwał – sędzia komisarz lub wyznaczony sędzia oddali złożony wniosek. Wniosek może zostać również oddalony jeżeli np. upadły zamieszkiwał
w mieszkaniu wchodzącym w skład masy upadłości, ale np. wyprowadził się
z zajmowanego mieszkania w trakcie postępowania upadłościowego np. do domu swoich rodziców.
- Kiedy należy złożyć wniosek o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?
Na wstępie należy zaznaczyć, iż wniosek o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych, może zostać złożony dopiero na etapie postępowania po ogłoszeniu upadłości, przy czym przepisy nie precyzują szczegółowo terminu do jego złożenia. Niemniej jednak, wniosek taki powinien zostać złożony możliwie najwcześniej po sprzedaży mieszkania bądź domu (ew. po zakończeniu przetargu i wybraniu oferenta). Wniosek ten nie może zostać złożony wcześniej,
gdyż dopiero po wyborze oferenta znana jest kwota sprzedaży która zasili masę upadłości. Tu jednak należy wskazać, że jeszcze przed zbyciem mieszkania lub domu, sędzia-komisarz lub wyznaczony sędzia może przyznać upadłemu zaliczkę na poczet zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Ostatnim momentem
do złożenia takowego wniosku jest chwila w której środki pochodzące
ze sprzedaży lokalu, czy też domu znajdują się w masie upadłości. Z tego też względu, nie warto zwlekać ze złożeniem wniosku o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.
- Jaka kwota zostanie wydzielona upadłemu na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych?
Kwota wydzielona upadłemu powinna odpowiadać przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od
12 do 24 miesięcy. Przy wydzieleniu przez sędziego-komisarza lub wyznaczonego sędziego wysokości kwoty pieniężnej tytułem zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych powinny być wzięte pod uwagę następujące okoliczności:
- potrzeby mieszkaniowe upadłego;
- liczba osób pozostających na jego utrzymaniu;
- zdolności zarobkowe upadłego;
- suma uzyskana ze sprzedaży lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego.
Reasumując – inaczej będą przedstawiać się potrzeby mieszkaniowe singla,
a inaczej upadłego będącego samotnym rodzicem trojga dzieci i okolicznego tego rodzaju, mają szczególne znaczenie przy ustaleniu wysokości przyznanego wsparcia z tego tytułu. Jak wskazano wyżej, wysokość kwoty wydzielonej na rzecz upadłego uzależniona jest od szeregu czynników, niemniej jednak nie są rzadkim sytuacje, gdy upadły otrzymuje z tego tytułu kwotę oscylującą w granicach 45.000,00 złotych. Co również bardzo ważne – postanowienie sędziego-komisarza lub wyznaczonego sędziego wydane na skutek rozpoznania wniosku złożonego przez upadłego może zostać zaskarżone zażaleniem.
- Podsumowanie
Jeżeli niewypłacalny dłużnik zamieszkuje nieruchomość będącą jego własnością, powinien on rozważyć złożenie wniosku o ogłoszenie tzw. upadłości konsumenckiej, między innymi z uwagi na możliwość złożenia wniosku
o wydzielenie kwoty na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Zastrzeżenie to jest szczególnie istotne wtedy kiedy względem nieruchomości dłużnika prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. Sprzedaż nieruchomości w toku postępowania egzekucyjnego, nie dość, iż nie przewiduje możliwości złożenia takowego wniosku, to jeszcze wiąże się z koniecznością uiszczenia wysokiej opłaty egzekucyjnej.
